De vuurjuffer is een grote juffer, lengte tot 36 mm. Het achterlijf van beide geslachten van de vuurjuffer is opvallende rood, maar bij de mannetjes hebben enkel de laatste segmenten donkere banden, bij de vrouwjes zijn alle segmenten zwart getekend Het borststuk  is donker met een rode of (bij de vrouwtjes) donkergele schouderstreep. De poten zijn zwart.

De vuurjuffer vliegt in mei en juni, soms al vanaf april.

De vuurjuffer is een weinig eisende soort wat het voortplantingsbiotoop betreft. Ze is tevreden met stilstaand of licht stromend water, zoals beken, poelen, (tuin)vijvers, laagveengebieden, ze is ook niet veeleisend voor wat betreft de waterplanten waarop ze haar eieren legt.